Jij en je Ikken

                                                                                                                 Getty images 
Subpersonen of "ikken": jij hebt ze ook.
Carl Gustav Jung (Kesswil, 26 juli 1875 – Küsnacht, 6 juni 1961) was een Zwitsers psychiater en psycholoog. Hij was de grondlegger van de analytische psychologie. Jung gaat er van uit dat ieder mens is opgebouwd uit verschillende delen, ook wel subpersonen of “ikken” genoemd. Deze subpersonen in een mens zijn afzonderlijk aanspreekbaar en elk heeft zijn eigen wil, gedachten, wensen, overtuigingen, gevoelens en eigen stem. Vaak identificeren we ons met één of meer deelpersoonlijkheden, waarmee we hebben leren leven. Andere “ikken" bestaan juist weer meer op de achtergrond, terwijl ze juist ook iets belangrijks hebben in te brengen. Om goed te functioneren is het de uitdaging om je dominante subpersonen te accepteren en ondergeschikte juist meer te ontwikkelen. 

Welke "ikken" herken je?
Wanneer je je bewust bent van (de rol van) je subpersonen, ben je in staat blinde vlekken te ontdekken en het samenspel tussen jouw verschillende "ikken" te leren kennen. Bovendien ben je dan meer en meer in staat om je kwaliteiten en mogelijkheden ten volle te benutten. Daardoor ontstaat evenwicht, krijg je als mens meer grip op jezelf en kun je je subpersonen bewuster aansturen. Ten gunste van meer rust en effectiviteit.

Wie wil dat nou niet? Kijk deze week eens welke subpersonen je in jezelf herkent. Ter inspiratie vind je er hieronder een aantal. Komen ze allemaal voldoende aan bod? Of herken ook jij je in het feit dat je er een of meer in de loop van je leven hebt laten ondersneeuwen? De hoogste tijd om ze, desgewenst, meer ruimte te gaan geven!

Voorbeelden ter inspiratie
De perfectionist (Legt de lat hoog, wil ten alle tijde aan zijn ideaalbeeld voldoen), de levensgenieter (lak aan conventies, wil plezier en bevrediging), de pleaser (zorgt ervoor dat iedereen hem aardig vindt), de autonome 'ik' (stelt grenzen, zakelijk en assertief), de pusher (uit op snelheid en succes, houdt niet van lummelen of ontspanning), de rust (pas op de plaats, ontspannen, weinig plannen), de innerlijke criticus (focus op fouten), de rationalist (analyseren, bewijzen en onderbouwen), de verantwoordelijke ouderfiguur (ondersteunend, zorgzaam), het innerlijk kind (intuïtief, speels, onzeker).

Leer je "ikken" kennen
Wil je je subpersonen beter kunnen (be)sturen? Dan is ze leren kennen en er echt inzicht in krijgen een eerste belangrijke stap. Dit kan je doen door onderstaande vragen te beantwoorden.

1. Hoe ziet deze subpersoon er uit als persoon?
2. Wanneer laat deze zich gelden?
3. Wat vertelt hij zichzelf over zijn zelfbeeld? Hoe ziet hij zichzelf?
4. Hoe wil hij bij anderen overkomen?
5. Veroorzaakt deze subpersoon spanningen? En zoja: waar?
6. Als deze subpersoon leidend zou zijn, hoe zou je leven er dan uit zien?
7. Wat zijn de behoeften van deze subpersoon?
8. Hoe probeert deze subpersoon zijn behoeften te bevredigen?
9. In welke situaties komt deze subpersoon op de voorgrond?
10. In welke sociale rol komt deze subpersoon tot zijn recht?
11. Hoe belangrijk is deze subpersoon in jouw leven?
12. Speelt deze subpersoon al lang een rol of is hij van recente datum?

Je kunt het beeld van je subpersoon desgewenst nog vollediger maken door deze te tekenen of een symbool aan te koppelen wat voor jou herkenbaar is. Dan blijft deze (nog) beter hangen en is het “herkennen” en “oproepen” ervan een stuk gemakkelijker. En dat is nou precies wat nodig is om zelf aan het stuur te zitten en je subpersonen op de juiste wijze voor jou te laten werken.

Meer lezen over Voice Dialogue, een methode die expliciet gebruik maakt van het model van Jung? Dat kan bijvoorbeeld in "Ik (k)en mijn ikken." van Karin Brugman, Judith Budde en Berry Collewijn.